برگزاری دادگاه دائمی خلق در بروکسل برای محاکمه دولت ترکیه به اتهام جنایت علیه بشریت در شمال و شرق سوریه

دادگاه دائمی خلق در بروکسل به مدت دو روز با هدف محاکمه جنایات ضد بشری و جنایات جنگی دولت ترکیه در شمال و شرق سوریه برگزار شد. دادگاه دائمی خلق روژاوا علیه ترکیه روز چهارشنبه در بروکسل افتتاح شد. این محاکمه نمادین به درخواست سازمان های مختلف حقوق بشر از اروپا و شمال و شرق سوریه برگزار شد. هدف آن روشن کردن جنایات جنگی ترکیه و نقض حقوق بشر در شمال سوریه است. دادگاه دائمی خلق (PPT) از سنت دادگاه های راسل پیروی می کند که اولین آن در سال ۱۹۶۶ به ابتکار برتراند راسل فیلسوف بریتانیایی و برنده جایزه نوبل ادبیات و کن کوتس سیاستمدار سوسیالیست برگزار شد. این دادگاه برای مستندسازی و تحقیق درباره نقض حقوق بشر و نقض قوانین بین المللی توسط ارتش آمریکا در ویتنام طراحی شده است.

دادگاه دائمی خلق، که در آخرین دادگاه راسل در سال ۱۹۷۹ در شهر بولونیا ایتالیا تأسیس شد، از آن زمان تاکنون در بیش از ۵۰ جلسه نقض نادیده گرفته شده حقوق بشر را رسیدگی و به طور نمادین محکوم کرده است. این دادگاه که در سالن آمفی‌تئاتر Aula QA دانشگاه آزاد بروکسل (Université Libre de Bruxelles – ULB) برگزار شد، با حضور حقوقدانان، فعالان حقوق بشر، قربانیان حملات و شاهدان عینی از کشورهای مختلف تشکیل شده است. کار دادگاه رسیدگی به پیامدها و آثار سیاست جنگی و اشغالگری ترکیه در شمال سوریه و بر اساس اظهارات شاهدان عینی، آسیب دیدگان و فعالان حقوق بشر، مستندسازی جنایات ارتش ترکیه و شبه نظامیان جهادی متحد آن است.

ترکیه از سال ۲۰۱۶ تاکنون چهار عملیات نظامی در شمال سوریه انجام داده است که ناقض قوانین بین المللی است و همچنان بخش بزرگی از خاک سوریه را اشغال کرده است.

روز چهارشنبه دادگاه کار خود را با سخنرانی جیاچینتو بیسوگنی نماینده ی دادگاه دائمی خلق (PPT) آغاز کرد. بیسوگنی گفت:

«به همه شما خوش آمد می‌گویم. برای این دادگاه مهم گرد هم آمده‌ایم و دادرسی به مدت دو روز ادامه خواهد داشت. ما این دادگاه را با حمایت دانشگاه آزاد بروکسل برگزار می‌کنیم. ما اینجا هستیم تا از حقوق بشر محافظت کنیم و از روژاوا دفاع کنیم. روژاوا مکانی است که آزادی زنان و دموکراسی در آن ساخته می‌شود، به همین دلیل معتقدیم که باید از آن محافظت شود. مجدداً خوش آمدید.»

در این دادگاه، جنایات جنگی از جمله قتل غیرنظامیان، روزنامه‌نگاران و سیاستمداران؛ هدف قرار دادن زیرساخت‌ها و روبناها؛ شکنجه، رفتار غیرانسانی و استفاده از سلاح‌های ممنوعه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

جیاچینتو بیسوگنی تاکید کرد “سکوت” “بدترین جنایت جامعه بین المللی” است و افزود: هدف از تشکیل دادگاه “رساندن صدای مردم روژاوا” به گوش همه است.

در روژاوا با ادامه جنگ، صدها حمله هدفمند به جمعیت غیرنظامی صورت گرفته است. ، از نوامبر ۲۰۲۲، ارتش ترکیه زیرساخت‌های غیرنظامی، انرژی و مواد غذایی، بیمارستان‌ها و مدارس را نیز در چندین موج حملات به ویرانه تبدیل کرده است. دو وکیل سرن اویسال و یان فرمون که در چارچوب دادگاه علیه دولت ترکیه اتهاماتی وارد کردند، تأکید کردند که اینها به هیچ وجه خسارات جانبی نیست، بلکه “جنایت جنگی عمدی” است. به گفته فرمون، هدف از این «استراتژی حساب شده» این است که «جمعیت محلی را مجبور به ترک» منطقه به منظور «دگرگونی جمعیتی» آن منطقه کند.

اورکو آزورزا، وکیل کاتالان، در مورد جنایات پاکسازی قومی در گرِسپی و سرِکانی گفت که دولت ترکیه با مصادره اموال مردم، جمعیت محلی را مجبور به مهاجرت کرده و برای تغییر ساختار جمعیتی، افرادی را که از مناطق دیگر آورده شده‌اند، در آنجا اسکان داده است. آزورزا همچنین تاکید کرد که از بمب فسفر سفید ممنوعه استفاده شده و این جنایات با گزارش‌های بین‌المللی مستند شده است.

در اوایل سال ۲۰۱۸، کارشناسان بین‌المللی ادعاهایی مبنی بر انجام پاکسازی قومی ترکیه به عنوان بخشی از جنگ اشغالگر در منطقه کردنشین عفرین در شمال غرب سوریه مطرح کرده بودند. به گفته انجمن مردمان در معرض تهدید، از ژانویه ۲۰۱۸، بیش از ۳۰۰ هزار کرد ساکن این منطقه توسط ارتش ترکیه و نیروهای کمکی اسلامگرای آن آواره شده اند و شهرک نشینان عرب و ترکمن جایگزین آنها شده اند.

در روز اول دادگاه، ابراهیم شیخو از سازمان حقوق بشر عفرین از طریق پخش زنده توجه دادگاه بروکسل را به دستگیری های دسته جمعی خودسرانه توسط نیروهای اشغالگر جلب کرد. شیخو با بیان اینکه پس از اشغال عفرین در سال ۲۰۱۸، هزاران کورد بدون دلیل در حدود ۲۰ زندان مخفی و آشکار نگهداری می‌شدند، خاطرنشان کرد که جنایات سیستماتیکی مانند آزار و اذیت، تجاوز، قتل، دزدی، غارت و آسیمیلاسیون انجام شده است.

غارت سازمان‌یافته صنعت روغن زیتون، تغییر نام اجباری مکان‌ها و نام‌های خیابان‌های کردی، و اعدام‌های غیرقانونی غیرنظامیان نیز موضوع سخنرانان مختلف بود. وکیل قبرسی Efstathios C. Efstathiou سرویس امنیتی مخفی ترکیه را به استفاده از این استراتژی برای از بین بردن هویت کردی منطقه متهم کرد.

با توجه به اقدامات سیستماتیک و برنامه ریزی شده قدرت اشغالگر، دادستان فرمون به این نتیجه رسید که “همه پیش نیازهای یک نسل کشی (…) مانند نژادپرستی و تمایل آشکار برای شرکت در مهندسی قومی وجود دارد”. از آنجایی که دولت ترکیه علیرغم دعوت به اظهارنظر در مورد اتهامات و دفاع از خود در دادگاه حاضر نشد، دادگاه در غیاب متهم در روز دوم ادامه یافت.

سازمان‌دهندگان و نهادهای پشتیبان

دادگاه خلق های روژاوا در بروکسل توسط کمیته روابط خارجی اداره خودمدیریتی شمال و شرق سوریه، گروه وکلای پیگیری جنایات دولت ترکیه، مرکز تحقیقات و حمایت از حقوق زنان و سازمان‌های مختلف حقوق بشری برگزار شده است.

این رویداد توسط ULB، MAF-DAD (انجمن دموکراسی و حقوق بین‌الملل)، ELDH (انجمن وکلای دموکراتیک اروپا)، IADL (انجمن بین‌المللی وکلای دموکراتیک)، کنگره ملی کوردستان (KNK) و انستیتوی کوردی بروکسل نیز پشتیبانی می‌شود.