اندیشه ، فلسفه
تاریخ
  • جذابیت ابژه گناه‌آلود حزب توده ایران علی‌رضا اردبیلی
    جذابیت ابژه گناه‌آلود حزب توده ایران در کتاب از بازگشت تا اعدام: شیوا فرهمند راد به فاصله اندکی بعداز کتاب قبلی خود به نام “وحدت نافرجام” اثر جدید خود به نام “از بازگشت تا اعدام، حزب توده ایران[۱] و انقلاب ۱۳۵۷” را منتشر
  • تاریخ‌نگاری فمینیستی آزاده بی‌زارگیتی
    استفانی رئول* و کیتلین سی. هامل*، برگردان: آزاده بی‌زارگیتی: تاریخ‌نگاری فمینیستی روشی است برای گردآوری انواع مختلف فمینیسم (از جمله لیبرال، رادیکال، پسااستعماری) همراه با روش‌هایی برای بازگویی تجربیات
  • روایت منصفانهٔ تاریخ؛ تحلیلی کم‌سابقه در فضای فکری ایران
    محمدرضاشاه پهلوی پس از خروج از ایران در گفت‌و‌گویی تلویزیونی از حسرت خود در باب گذشته و آینده سخن می‌گوید. او اعتقاد دارد که اعطای فضای باز سیاسی زمان‌بندی مناسبی نداشت. می‌شد این پروژه را چندسال زودتر
  • استبداد شاه عامل اصلی انقلاب بود
    «دکتر همایون کاتوزیان» نامی آشنا و البته صاحب‌نظر در چند قلمرو محسوب می‌شود. از قلمرو ادبیات کلاسیک و نوین تا علم اقتصاد و اقتصاد سیاسی، به‌ویژه تاریخ معاصر و همچنین صاحب‌نام در قلمرو
اقتصاد

خانه

من در برخورد با اشخاصی که راه خطا می روند ابتدا سعی می کنم با زبان طنز و کمی شوخی لطیف هشدارم را به آن ها برسانم. در قدم بعد وقتی می بینم طرف متوجه خطای خود نیست و در باتلاق اعمال و تفکرات اش غوطه ور است، آن گاه قلم را به زبانی که برای او قابل فهم باشد می گردانم. Continue reading

در سال ۱۹۹۵ کنفرانس جهانی زنان، که بزرگ‌ترین گردهمایی دولت‌ها و سازمان‌های غیردولتی در حوزه‌ی زنان بود، در پکن برگزار شد. در این کنفرانس بحث آزار و اذیت جنسی و تجاوز به عنوان یکی از محورهای چارچوب‌ اقدامی بود که دولت‌ها متعهد به پیشبرد آن شدند. کنفرانس پکن یکی از مهم‌ترین فضاهای عمومی‌ای بود که سرانجام در آن به صراحت از ارتباط مستقیم بین «آموزش» و «آزار جنسی» صحبت شد. تا پیش از آن، نگاه غالب و نادرست اغلب این بود که تجاوز و آزار و اذیت جنسی، مسئله‌ای نادر است که به دست «بیماران روانی»، «مجرمان خطرناک» و «آدم‌های مطرود» رخ می‌دهد. در کنفرانس پکن، به تفصیل به Continue reading

علی رییعی، سخنگوی دولت روحانی احتمال تأسیس پایگاه نظامی مشترک روسیه و چین با ایران در خلیج فارس یا دریای عمان را با صراحت رد نکرد. همزمان سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت مانعی بر سر همکاری نظامی ایران و روسیه نمی‌بیند. دو روز قبل روزنامه «هاآرتص» چاپ اسرائیل نوشت که امارات عربی و اسرائیل در جزیره سُقُطری (واقع در جنوب یمن) پایگاه نظامی مشترکی ایجاد کرده‌اند. پیش از آن هم رسانه‌های اسرائیلی از عبور یک زیردریایی این کشور از آب‌راه سوئز و حرکت آن به سمت خلیج فارس خبر داده‌ بودند. Continue reading

وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آمریکا و اسرائیل در جستجوی راه دیگری هستند تا بتوانند جنگی را که مدت هاست در تدارک آن هستند آغاز کنند. دقیق تر بگوئیم: صحنه باید چنان جلوه کند که گوئی ایران حمله را آغاز کرده تا روسیه و چین برای حمایت از ایران دچار مشکل سیاسی بیشتری شوند. اخیراً و با اوج گیری اخبار مربوط به احتمال آغاز جنگ در خلیج فارس و حمله نظامی به ایران، تفسیری درباره خطر جنگ در خلیج فارس روی شبکه اینترنتی قرار گرفته که من این متن را به فارسی برگردانده ام. امریکا با بهره گیری از یک تجربه تاریخی دیگر، ممکن است خود به یکی از ناوهای جنگی – Continue reading

پیش می آید که اقدام احتمالی آمریکا و متحدین در این زمان چه می تواند باشد؟ دو تحول سیاسی بهم پیوسته در آمریکا و اسرائیل، تا اندازه زیاد می تواند این احتمال را روشن کند. زمان درازی به پایان قدرت ترامپ در آمریکا باقی نمانده. وی که بشدت از شکست در انتخابات سرخورده است، ثابت کرده که قابلیت اجرای اقدامات تند و انتقام جویانه را دارا می باشد. به سخن دیگر دو حکومت کنونی در آمریکا و ایران نه بر پایه منطق و منافع ملی، بلکه تا مقدار زیاد، بخاطر ویژگی های فردی رهبران آن تعیین می گردد، که امکان برخورد مسلحانه را بسیار افزایش می دهد. همزمان در اسرائیل، نتن یاهو با انتخابت دیگری روبروست که این Continue reading

شکست‌ها چه زمانی نوید هیچ موفقیتی را نمی‌دهند؟ مدت‌هاست که همه طرفدار شکست شده‌اند، البته نه آن شکستی که یک‌جور خاتمه و پایان به حساب می‌آمد. این نسخۀ جدیدِ شکست گویا نقطۀ عطفی است که هر انسان موفق باید تجربه‌اش کند. حال‌آنکه ناکامی و موفق‌نشدن پیش‌ازاین فقط یک فایده داشت و آن دست‌کشیدن از تلاش بیهوده بود. مگان نولان می‌گوید فرهنگ ما عامدانه شکست‌های بی‌نتیجۀ آدم‌های معمولی را نادیده می‌گیرد و افراد را به ورطۀ خیال‌بافی و اتلاف وقت می‌اندازد. Continue reading

برون‌گرایی یکی از ویژگی‌های بارز شخصیتی است. کتب زیادی راجع به برون‌گرایی و درون‌گرایی نوشته شده است، TED[۱]سخنرانی‌هایی در این زمینه داشته و آزمون‌های آنلاین متعدد و نیز نظریات فراوانی درباره‌ی این ویژگی شخصیتی وجود دارد. یکی از دلایل پرداختن به این مسأله این است که موضوعی منطقی است و مردم به راحتی می‌توانند میزان برونگرایی خود را بفهمند. در این جا به بحث درباره‌ی ارتباط بین برونگرایی و محیط کار، مزایا و معایب برونگرایی در شغل و چگونگی برونگرا شدن می‌پردازیم. Continue reading

اصطلاح متافیزیکی خودت انجام بده[۲] از طریق رسانه‌ها پرورش می­یابد و قطعاً بخشی از گفتمان ایدئولوژیکی در مورد توانمندسازی است که توسط کمپین‌های بازاریابی و محققان رسانه‌های لیبرال ارتقا یافته است. فناوری جدید به‌مثابه آزادی و توانمندسازی به فروش می­رسد و به ما وعده داده می‌شود که سیستم­های توانمندسازی و بازخورد (مانند تماس، پیام کوتاه، ایمیل) راهی برای داشتن سخن خود[۳] هستند و آگهی‌هایی که محتوای رسانه را تأمین می‌کنند، کالاهایی را به فروش می­رسانند که تحولات “خود” را آزاد خواهند کرد. Continue reading

نگاهی انتقادی به مناسبات کانون پرورش فکری با فضای روشنفکری و سیاسی ایران در دوره پهلوی درباره‌ی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تا کنون تحلیل و بررسی و خاطره‌نگاری کم نبوده و درباره‌ی فضای آن و مناسبات میان افراد، همچنین درباره‌ی روند شکل‌گیری کانون و تأثیراتی که داشته و سرنوشتی که پیدا کرده، مقالات متعدد و مصاحبه‌های بسیاری نشر یافته است. یادداشت حاضر تلاش می‌کند، نگاهی متفاوت و انتقادی به جایگاه کانون پرورش فکری در مناسبات روشنفکری و بستر سیاسی دهه‌های چهل و پنجاه شمسی داشته باشد و در این زمینه نکاتی را مطرح کند. Continue reading

بعد از بیان مواضع مایکل فلین، نخستین مشاور امنیت ملی رئیس جمهور ترامپ که اخیراً مورد عفو قرار گرفت، که رئیس جمهور باید از ارتش برای باز پس گرفتن صندوق‌های رأی‌گیری در ایالاتی خاص استفاده کندو اعلام حکومت نظامی کند و اینکه ترامپ می‌توانداز توانایی‌های نظامی استفاده کند و می‌تواند اساساً انتخابات را مجدداً برگزار Continue reading

در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، صدها پزشک و پرستار بهایی ایرانی در سراسر جهان به بیماران خود کمک می‌کنند و از سوی مردم و دولت‌های کشوری که در آن اقامت دارند، تحسین می‌شوند. اما بسیاری از این پزشکان و پرستاران که در ایران درس خواندند و خدمت کردند، پس از انقلاب اسلامی بی‌کار شدند، از تحصیلات دانشگاهی Continue reading

ترکیه متحد سنتی غرب در منطقه و یکی از اعضای کلیدی ناتو رو‌زبه‌روز بیشتر به سمت شرق چرخش می‌کند. ماجراجویی‌های «رجب اردوغان»،رئیس‌جمهوری اقتدارگرای ترکیه، در دریای مدیترانه برای بهره‌برداری از منابع گازی خشم اتحادیه اروپا را برانگیخته و به ‌زودی قرار است رهبران این اتحادیه تحریم‌هایی اقتصادی علیه آنکارا اعمال کنند، هم‌زمان ایالات متحده نیز قصد دارد بر سر خرید سامانه دفاعی اس-۴۰۰ مجازات‌هایی علیه ترکیه تعیین کند. در چنین شرایطی نگاه اردوغان بیش از گذشته به شرق از جمله چین دوخته شده تا شاید بتواند تبعات تحریمها و مجازات‌هایی را که غرب علیه کشورش اعمال می‌کند، با Continue reading

یک‌لحظه فرض کنید کاپشنی که پوشیده‌اید از جنس خزی است که برای تولید انبوهش میلیون‌ها حیوان قربانی می‌شوند؛ یا برای مثال پیراهن تنتان به دست کارگرانی دوخته شده که در بیگارخانه‌ها کار می‌کنند و روزانه کمتر از یک دلار حقوق می‌گیرند؛ و شکلاتی که می‌خورید از کاکائویی باشد که کودکان کار آن را برداشت کرده‌اند. این فرض‌ها نه خیالی، که در اکثر اوقات واقعی‌اند. اگر چنین باشد، آنگاه مایی که خرید کرده‌ایم آیا شریکِ جرم آن فروشنده نخواهیم بود؟ با این مسئولیت اخلاقی چه می‌توان کرد؟ Continue reading

عصر شما بخیر. خوشحالم که در خدمت شما هستم. این دومین حضور من در مجموعه سخنرانی‏‌های انسان‌شناسی و فرهنگ است. موضوعی که در نشست قبلی درباره‎‌ی آن صحبت کردم «عشاق و شهر» بود که بی‌ارتباط با بحث امروز من نیست. در آن پژوهش که با یاری یکی از دانشجویانم خانم شادمنفعت انجام شد بحث این بود که عشاق در شهر برای گذران اوقات و بودن در کنار هم به کدام نقطه شهر می‎روند. آن پژوهش یافته‏ های جالبی داشت. منظور من از عشاق آنهایی هستند که روابط رسمی و ثبت شده‏ای ندارند. بحثی که امروز خواهم داشت در ادامه همان تحقیقاتی است که من ذیل موضوع «جوانان و شهر» در Continue reading

بیرون رفتن از خانه، در شرایطی که این متن نگاشته می شود، به علت واگیری و همه گیری کرونا، خطری است که ما را اغلب خانه نشین کرده است.خانه نشینی به خصوص برای دانش آموز و دانشجو، که اگر مابقی اماکن و نهاد ها رونقی داشته اند، به دانشگاه و مدرسه نرسیده، محرک این پرسش بوده که پس حضور اجتماعی من ، دست کم در همین چند ماه خانه نشینی، چگونه است؟ پرداخت به این پرسش، جنبه ها و ابعاد مختلفی از حضور و غیبت را می طلبد. اما یکی از ابعاد که نظر من را نسبت به خود جلب کرد، فضای مجازی بود. Continue reading

یک پزشک عمومی از این که مردم “پنجره‌های خانه خود را کیپ می‌بندند” از خشم منفجر می‌شود. و مهندس ارشدی تعریف می‌کند که همیشه در رستوران‌‌ها اسباب خجالت خانواده‌اش بوده است، چون تلاش می‌کند هر جا که هست “هوای تازه” جریان پیدا کند. این دو نفر در کنار شمار زیاد و رو به فزونی از پزشکان و کارشناسانند که نگران انباشته شدن ویروس کرونا در فضاهای بسته هستند. آنها می‌گویند در ماه‌های زمستان با توجه به جمع شدن افراد در فضا‌های بسته، باید بر اهمیت هوای تازه تأکید شود.

Continue reading

بر همه آشکار است که جامعه ی ایران قرن هاست دچار ویروس “استبداد” است، و این ویروس چنان در تار و پود فرهنگ این دیار ریشه دوانیده که مردم، وجود آنرا امری بدیهی و الهی می شمارند. از همین رو جمهوری اسلامی که جهش یافته ی ویروس “استبداد” است را در ابتدای وجود، کسی به جِد نمی گرفت و حضورش را موقتی تلقّی Continue reading

معرفی کتاب «چه کسی بر جهان حکومت می کند» چه کسی بر جهان حکومت می کند؟ مجموعه ای تأمل برانگیز از مقاله های منتشر شدۀ چامسکی است. او با برخورداری ازدانش و بینش فراوان و با نگاهی بسیار دقیق ،سیاست داخلی و خارجی آمریکا را بررسی میکند. اگر به دنبال پاسخ سوالاتی همچون چه کسی بر جهان حکومت میکند ؟ تأثیر روشنفکران در اداره جهان چیست؟ آیا روشنفکران می توانند در تغییر جهان سهیم باشند؟ آیا ایالات متحده یک کشور تروریستی است؟ آیا می توانیم در مورد سقوط آمریکا صحبت کنیم؟ آیا ایالات متحده از نظر رهبری جهان رقبای واقعی دارد؟ نقش ایالات متحده در درگیری فلسطین Continue reading

رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح در زمان رسیدگی به پرونده معروف به قتل‌های زنجیره‌ای، در توضیحاتی به گفت‌وگوی علی یونسی با «ایران ماه» در مهرماه ۹۸ که در «تاریخ ایرانی» بازنشر شده پاسخ داد. متن کامل پاسخ ایشان به این شرح است: مدیر محترم وبسایت تاریخ ایرانی با سلام و احترام در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۹۸ مصاحبه حجت‌الاسلام آقای علی یونسی با عنوان «ناگفته‌های یونسی از پرونده کرباسچی، قتل‌های زنجیره‌ای…»، به نقل از «ایران ماه» (ضمیمه تحلیلی – گفتمانی روزنامه ایران، مهر ۱۳۹۸)، در آن وبسایت بازنشر شده است.

Continue reading

در عصر فناوری‌های دیجیتال، سکوتِ ارزشمندِ درونی‌مان را آسا‌ن‌تر از همیشه از دست می‌دهیم آن‌ها که همدم کوه‌ها و دشت‌هایند، گاهی هنگام قدم‌ زدن در طبیعت، ناگهان سرشار از آن احساسِ ازدست‌رفتۀ دنیای امروز می‌شوند: سکوت ژرف جهان. سکوتی قدرتمندتر از هیاهوهای شبکه‌های اجتماعی و ماندگارتر از همۀ سلفی‌هایی که لحظه لحظۀ زندگی‌مان را ثبت می‌کنند. دعوتی به درنگ‌ دربارۀ خودمان و دنیایمان. ارلینک کاگه، نویسندۀ نروژی، معتقد است امروز، بیش از همیشه، به چنین سکوتی نیاز داریم، زیرا فناوری دیگر هیچ جای خالی‌ای در زندگی‌مان باقی نگذاشته است. Continue reading

مقالات
سکولاریسم و لائیسیته
Visitor
0273595
Visit Today : 596
Visit Yesterday : 704