اگر نخواهیم تاریخ معاصر را ابزار جناحی و سیاسی یا حتی بازی کودکان تصور کنیم که من شاه ‏شوم و تو نیز مصدق و برخی هم توده‌ای شوند که به سود ”کرملین“ شعار مرگ بر شاه و مصدق ‏دهند؛ اگر نخواهیم پاسخ “هگل“ فیلسوف نامدار آلمان را دهیم که ما ایرانیان گاهی تاریخ می‌خوانیم ‏که شاید از تاریخ بیاموزیم، آنگاه Continue reading →

خاورمیانه در این روزها پس از ده‌ها سال سکون و درجازدن، تحولاتی را پشت سر می‌گذارد، که تاریخ‌ساز خواهند بود. کشورهای عربی یکی پس از دیگری اسرائیل را پس از حدود ۷۰ سال برسمیت می‌شناسند. به رسمیت شناختن اسراییل از سوی امارات متحد عربی، بحرین و سودان، که در گذشته‌ای نه چندان دور از متحدان جمهوری اسلامی بود، بی‌تردید پیروزی بزرگی برای اسراییل و دونالد ترامپ و شکستی ننگین برای رهبر جمهوری اسلامی است. Continue reading →

بسیاری از آنچه که امروز جریان اصلی علم سیاست را تشکیل می دهد، عمدتا خسته‌کننده بنظر می اید. اگر تحقیقات سازمانها و مجلات آمریکایی در مورد مسائل مورد علاقه واقعی، مانند خصوصیات در حال تغییر احزاب سیاسی را دنبال کنیم، به نظر می‌رسد که این تحقیقات در باتلاق تلاش مستمر برای انتخاب مدل بین دفتر یابی و سیاست جویی، تعامل بین «به حداکثر رساندن اراء» احزاب و «به حداکثر رساندن کاروری و سودمندی» رأی دهندگان، سازمان دادن اولویت های رأی دهندگان یا پویایی و دینامیسم اشکال ائتلاف گیر کرده باشند– و همه این تحقیقات، متناسب با نمایندگی برای مجموعه پیچیده‌ای از معادلات رسمی Continue reading →

« نبرد نهایی بین کمونیست‌ها و کمونیست‌های سابق خواهد بود» اینیاتسیو سیلونه بسیاری از خوانندگان این سطور به احتمال زیاد، حداقل یکی از آثار اینیاتسیو سیلونه، نان و شراب، فونتامارا، دانه زیر برف، یک مشت تمشک…را خوانده اند، ​​ اما شاید کمتر اطلاعی از کتاب «بت‌ شکسته» (با عنوان دقیق «خدایی که شکست خورد»)  ​​​​ داشته باشند. ​​ سیلونه با کمونیست‌های سابقی چون ارتور کُستلر، اندره ژید و لویی فیشر کتاب مزبور را ​​ نوشتند،و در آن دلایل خود برای پیوستن ​​ به ​​ صف مخالفین کمونیست‌ها را ذکر کرده‌اند. برای این قلم، ​​ پسر چهارده ساله‌ فقیری ​​ که در یک زلزله هولناک تمامی فامیل خود به جز برادر کوچکش Continue reading →

نوشتیم که شرایط خطیر ایران از بابت‌ سیاست‌ها و عملکرد نهاد ولایت در محور ‏‏‘نگاه به شرق’ و از بابت طرح ‘قرارداد راهبردی’ علی خامنه‌ای و جمهوری اسلامی با دولت چین، به ‏شرایطی اضطراری تغییر یافته است. و ایران در متن و چارچوب بحران نوظهور ژئواستراتژیک ‏جهانی چین، با عواقب مستقیم و غیر مستقیم این سیاستها، اینک از داخل با خطر انحلال، فاجعه انسانی ‏و تهدید بقا روبرو شده است. ما در مورد شرایط نا متعادل و موقعیت شکننده ایران، داخل و خارج، در بخش‌های دیگر به تفصیل ‏خواهیم نوشت. در اینجا، اما، به دلیل اهمیت موضوع، اشاره به سه نکته، به‌عنوان پیشگفتار ورود به ‏مبحث ‘نهاد ولایت’، از منظر موضوع چین و ایران لازم است. Continue reading →

شمیم بهار، چهره‌ی منزوی و گوشه‌گرفته و خاموش همه‌ی این سال‌ها، سرانجام با چاپ آثار قدیمی‌اش طلسم بی‌خبری و انزوا و سکوت‌اش را شکست تا شاید مقدمه‌ای باشد بر چاپ همه‌ی آثاری که فقط نزدیکان‌اش می‌دانند در طول چهل و چند سال نوشته ــ و خود در آغاز همین مجلد به دو سه‌تایی از آنها اشاره کرده ــ و البته کتابی دیگر که شاید همین زودی‌ها از او چاپ شود که گویا مجموعه‌ای‌ست از چند قصه‌ی این سال‌ها Continue reading →

آخرین رمان مارتین ایمیس، داستانِ درون، سفری است به گذشته‌های زندگی خود او . مارتین ایمیس، رمان‌نویس تأثیرگذار بریتانیایی، استادِ نوشتن طنزهای سیاه است و مهارت او برای توصیف دنیاهای آشوب‌زده و بحرانی، به شکلی ویژه، در اوضاع امروز جهان به کار می‌آید. کتاب جدید ایمیس، داستان درون، خودزندگی‌نامه‌ای است که در قالب رمان نوشته شده است. خودِ او، پدرش، بهترین دوستش یعنی کریستوفر هیچنز و بسیاری از دیگر آدم‌های واقعی زندگی‌اش، شخصیت‌های این رمان را تشکیل می‌دهند. ایمیس در مصاحبه با گاردین، از حال‌و‌هوایی می‌گوید که این رمان در آن نوشته شده است. Continue reading →

خرداد ماه امسال، کشته شدن رومینا، دختر ۱۳ ساله‌ی گیلانی به دست پدرش، «قتل‌های ناموسی» را در مرکز توجه بسیاری از فعالان مدنی، رسانه‌ها، مقامات حکومتی و مردم قرار داد. چند روز قبل از آن اما، شوهر هاجره حسین‌بُر، زن ۲۰ ساله‌ی بلوچ او را کشت و نزدیکان Continue reading →

درکِ مشترک از تاریخ ، لازمۀ تحقّقِ جامعۀ مدنی و دموکراسی است.   * جامعۀ امروز ایران در جنگی نابرابر میان  مرگ و زندگی اینک نیازمند رهبران و روشنفکرانِ شجاعی است که ضمن تبدیل کردنِ «گذشته» به «تاریخ» بتوانند با همدلی و همبستگیِ ملّی براین مذلّت تاریخی فائق آیند. مقالۀ« دکتر مظفّر بقائی… » مورد عنایت خوانندگان عالیمقدار قرار گرفته است.این مقالۀ سه گانه-البّته-همۀ سخن دربارۀ دکتربقائی نیست چراکه او نیز-مانند دکترمصدّق و دیگران- فرزندِ زمانۀ خود بود با همۀ ضعف ها و ظرفیّت هایش. Continue reading →

پِری اندرسون زادهٔ ۱۱ سپتامبر۱۹۳۸،تاریخ‌نگار و جامعه‌شناس سیاسی اهل بریتانیاست. او به عنوان متخصصِ تاریخ روشنفکری، شناخته می‌شود و از چهره‌های جنبش‌ چپ نوومارکسیسم غربی به‌شمار می‌رود. اندرسون پروفسور تاریخ و جامعه‌شناسی در دانشگاه کالیفرنیا است. از آثارش ،تبارهای دولت استبدادی و ریشه‌های پسامدرنیته را می‌توان نام برد. کتاب در مورد شکل گیری دولت نو لیبرال،ازبطن بزرگترین لیبرال دموکراسی جهان است.بعد از جنگ جهانی دوم ،آمریکا دو هدف را، برای خود تعریف کرد. حفظ مصالح عام سرمایه در جهان،وازطرف دیگرکسب موقعیت برتر ایالات متحده درجهان . Continue reading →

به ابتکار نشریه انصاف نیوز گفتگوئی انجام یافت بین آقایان مصطفی تاجزاده و فرخ نگهدار. می‌شد از کنار این گفتگو به مثابه مناظره دو کنشگر سیاسی که دلنگرانی مشترک و اصلی هردوشان حفظ نظام اسلامی است بی‌توجه گذشت اما به نظر می‌رسد بتوان به آن فراتر از یک گفتگو به عنوان یک پروژه و رویکرد سیاسی نگریست. Continue reading →

1-هانتینگتون در نظریه مقابله فرهنگ‌ها در دهه نود میلادی به این نتیجه می‌رسد که پس از متلاشی شدن اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، ابر قدرت‌ها تعیین‌کننده نظم جهانی نخواهند بود و برخورد‌های فرهنگی جانشین آن می‌شود. فرهنگ‌های موجود تلاش می‌کنند که دامنه نفوذ خود را گسترش دهند و بر نظم جهانی تاثیر Continue reading →

«بابک جان، با تو می‌شود زندگی کرد ولی کار حزبی دشوار است. با آنها می‌شود کار حزبی کرد ولی زندگی کردن دشوار است.» [ص ۴۳۲] این توصیف نورالدین کیانوری از بابک امیرخسروی است. علیرغم این توصیف مزاح‌گونه نورالدین کیانوری از رفیق دیرین خویش، بابک امیرخسروی که از سن ۱۸ سالگی به عنوان دانشجوی دانشکده Continue reading →

13. کیرکه گارد می‌گوید، ترس امکان آزادی است. البته منظور کیرکه گارد هر نوع ترسی نیست. یک نوع ترس، آن ترسی است که در مقابل چیزهای دنیا داریم. مثلا ترس از یک حیوان یا ترس از تاریکی یا ترس از گرسنگی و غیره. چنین ترسی حیوانات هم دارند و اغلب موقتی است. اما نوع دوم ترس آن است که تمام زندگی ما را تحت تاثیر Continue reading →

اگرچه مالاریا که گاه از آن به عنوان تب نوبه نیز یاد می‌شود، مهمترین بیماری اپیدمیک در دوران قاجار محسوب می‌شد، اما وبا یکی از مرگ‌اورترین بیماری‌های مسری است که در کشور ما در طول دویست سال اخیر بیشترین جان‌ها را درو کرده است. Continue reading →

دموکراسی یک شیوه حکمرانی است که مهم‌ترین مشخصه آن در حکومت بر اساس اراده «اکثریت» یک گروه جمعیتی در یک پهنه سرزمینی است. اینکه چنین جمعیت و پهنه‌ای چگونه تعیین شده‌اند؟ اینکه چه سازوکارهایی که به تعیین این «اراده» و این «اکثریت» امکان داده‌اند؟ اینکه آیا ما اغلب با اراده یک «اقلیت» اشرافی Continue reading →

این واقعیتی تلخ است که اکثر ما از دست رفتن عزیزان‌مان را تجربه خواهیم کرد. هر سال، در جهان، تقریباً ۵۰ تا ۵۵ میلیون نفر می‌میرند. حدس و گمان بر این است که هر مرگی به طور متوسط، پنج نفر بازمانده را سوگوار می‌کند. تجربه‌ی هر فقدانی معمولاً طیفی از واکنش‌‌های روانی-اجتماعی به دنبال دارد. برخی از این واکنش‌‌ها Continue reading →