آیا بایدن به تحریم اقتصادی علیه ایران پایان خواهد داد؟ اسفندیار طبری

اگر تحریم‌های اقتصادی علیه رژیم ایران در درون ایران تاکنون به نتایج موردنظر آمریکا و غرب نیانجامیده و حتی به فشار سیاسی و اقتصادی بیشتری علیه مردم ایران منجر شده، در خارج از ایران و در منطقه بسیار مفید بوده. آخرین تحریم ترامپ متوجه بانک‌های ایرانی است که رژیم ایران را به طور قطعی از داد و ستد‌های پولی در عرصه بین‌الملل دور می‌سازد. بایدن می‌خواهد در باره قرارداد اتمی دوباره با ایران بر سر میز مذاکره بنشیند. او می‌گوید، که به تهران یک راه‌حل خوبی پیشنهاد می‌کند، که بر پایه آن اساس مذاکره سیاسی آغاز شود. اما این به هیچ‌وجه بدان مفهوم نیست که بایدن به شرایط سابق بازگردد، زیرا تاثیرات جانبی تحریم‌های اقتصادی علیه ایران بسیار مثبت بوده است، به گونه‌ای که مورد پسند کشور‌های غربی وحتی روسیه نیز هست.

این تحریم‌ها گروه‌های نظامی و تروریستی متحد ایران را به شدت با مشکل روبه رو کرده است، که در لبنان، سوریه و عراق حضور مستقیم دارند. حضور این نیرو‌های نظامی که حق حاکمیت و استقلال این کشورها را به خطر انداخته‌اند، موجبات اعتراض‌های شدید مردم این کشور‌ها را فراهم نموده است. در لبنان صدای اعتراض علیه حزب‌الله بلند شده است، زیرا این حزب که از نظر مالی‌ و در نتیجه تحریم‌ها بسیار ضعیف شده، مانع جدی رفورم‌های سیاسی و اقتصادی بسیار لازم در جهت جلوگیری از رشوه و رانت‌خواری است. کشور‌های اروپائی و به ویژه فرانسه حمایت‌های خود را مشروط به اجرای این رفورم‌ها می‌دانند.

در عراق خشم مردم علیه تهران روز به روز در حال رشد است. کمک‌های سوریه به اسد نیز کاهش یافته و به همین دلیل برگشت از رژیم ایران در دستور روز قرار گرفته. به ویژه بغداد صحنه مبارزه علنی نیروهای نظامی هوادار ایران علیه حکومت عراق است. پروژه ایران در ایجاد یک میلیشیای شیعه صد هزار نفری در منطقه با قتل سلیمانی با شکست انجامید. پیامد آن حملات متوالی گروه‌های وابسته به ایران به سفارت و پایگاه‌‌های امریکا در عراق است که تا امروز بیش از نود حمله مشاهده شده است. تنها چهل حمله در دو ماه اگوست و سپتامبر بوده است. این حملات نیز متوجه شورش‌های مردم عراق علیه دولت ایران و دخالت‌های او می‌باشد. در یک سال اخیر بیش از ۷۰۰ نفر جان خود را در این حملات از دست داده‌اند. بسیاری از قتل‌ها عملیات تروریستی علیه فعالان سیاسی در عراق بوده، یعنی‌ دقیقا همان شیوه‌ای که رژیم ایران سالیان سال علیه مخالفان خود به کار برده و می‌برد. به طور مثال ترور هاشم الهاشم ژورنالیست در بغداد یا ترور پزشک جوان زن و فعال حقوق بشر رهام یعقوب.

این ترور‌ها تهدید علیه نخست‌وزیر وقت عراق مصطفی الکاظمی است، که از حمایت آیت‌الله سیستانی برای مبارزه علیه نفوذ ایران بر خوردار است. او در ماه مه با دستگیری ۱۳ نفر از اعضای سازمان‌های تروریستی حزب‌الله از حمله و گروگان‌گیری برنامه‌ریزی شده علیه سفارت آمریکا در عراق جلوگیری کرد. هر چند که حکومت عراق در نتیجه فشار و تهدید این سازمان‌های تروریستی مجبور به آزادی آنان شد، اما تاثیر روانی‌ این دستگیری‌ها به موازات فشار اقتصادی که بر این سازمان‌های تروریستی در نتیجه تحریم‌ها علیه ایران وارد است، بسیار بالا است.

در لبنان تصویر‌های مهیب انفجار بزرگ فراموش نشدنی است. یک هفته پس از این انفجار موج اعتراض‌ها علیه رئس جمهور میشل اون، رئیس مجلس نبیه بری و رهبر حزب‌الله حسن نصرلله و شعار علیه رژیم ایران به اوج خود رسید. حتی مقامات سیاسی مسیحی‌ در درون دولت وقت علیه دخالت‌های رژیم ایران سخن گفتند. واقعیت این است که سیاست‌های جنگی حزب‌الله، هر خانه و تاسیساتی را در لبنان به انبار ذخیره مواد منفجره تبدیل نموده است، تا از خطر تهاجم اسرائیل به این انبارها کاسته شود. علاوه بر این، این حزب توانسته با رشوه خواری و نفوذ مالی‌ خود بخش‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی را تحت نفوذ خود در آورد. تحریم اقتصادی علیه رژیم ایران به این دلیل مشکلات زیادی برای این حزب، که به گفته خودش تمامی منابع مالی‌ خود را از ایران تهیه می‌کند، ایجاد کرده است.

در جنگ داخلی‌ سوریه حزب‌الله لبنان بیش از ۱۷۰۰ جنگجوی خود را از دست داد. اعتراض‌های صد هزار نفری مردم لبنان علیه حزب الله و رژیم ایران تاکنون برای این حزب و رژیم ایران بسیار گران تمام شده و به موازات آن سقوط پول ایران در نتیجه تحریم‌ها مشکلات جدی برای آنان ایجاد کرده که حتی مردم شیعه تحت پوشش این حزب نیز به جمع معترضین پیوسته‌اند.

در سوریه نیز فشار علیه ایران و ایرانیان به سرعت رو به رشد است. حتی درمیان افسران و سربازان سوری حامیان اسد با اینکه می‌دانند که بدون پنجاه هزار سرباز القدس امکان پیروی علیه شورشیان را نداشتند، مخالفت با حضور ایران در سوریه به سرعت در حال رشد است، افزون بر اینکه پول‌های ارسالی از ایران به دلیل تحریم‌ها دیگر مانند سابق نمی‌تواند باشد. علاوه بر این تحریک‌های شیعه‌ای رژیم ایران در برگزاری مراسم دینی خود با مخالفت جدی سنی‌ها، که در سوریه اکثریت را دارند واقع می‌شود.

در مجموع به دلایل بالا به نظر نمی‌آید که بایدن تمایلی به رفع تحریم‌های اقتصادی علیه ایران داشته باشد، زیرا پیامد‌های منطقه‌ای آن تاکنون بسیار علیه ایران کارا بوده و می‌باشد.امد‌های منطقه‌ای آن تاکنون بسیار علیه ایران کارا بوده و می‌باشد.