مواضع خاتمی بعد از مدتها سکوت

سید محمد خاتمی رئيس جمهور اسبق ایران و رئیس بنیاد باران در یک پیام ویدئویی که از طریق بنیاد باران در فضای مجازی منتشر شد، با اشاره به دوران پس از امام حسن به شکل‌گیری یک امپراطوری گسترده توسط خلفای اموی اشاره کرد و ویژگی اصلی آن را چپاول اموال و دارایی‌های مردم و ایجاد اختلاف و ترس در بین مردم دانست و با اشاره به اینکه این حکومت رنگ و بوی دینی هم داشت به دوام آن در چند قرن اشاره کرد و اظهار داشت که این حکومت فاسد نه تنها اسلام، بلکه جهان بشریت را تحت تاثیر قرار دارد.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش به شیوع کرونا در جهان اشاره کرد و با اشاره به اینکه کرونا ناتوانی بشر را گوشزد کرده و با نزدیک کردن دل‌ها به هم پیامدهای مثبتی هم داشته است، به آثار مثبت آن اشاره کرد و همبستگی بین مردم را از جمله این آثار مثبت ارزیابی کرد. وی همچنین در بخشی از اظهاراتش با یادآوری اظهارات خود در دو سال قبل که خواستار آشتی ملی شده است، ‌با اشاره به اینکه هیچ چشمداشتی به قدرت ندارد و ذره‌ای دلت برای قدرت تنگ نشده است، اظهارات خود در این خصوص را تنها از سر دغدغه‌مندی عنوان کرد و اظهار داشت شرایط جدید وضعیتی را ایجاد کرده است که می‌توان با افزایش همبستگی عمومی بسیاری از مشکلات موجود در جامعه را مرتفع کرد یا حتی از بین برد. وی همچنین با اشاره به ایده‌ی آشتی ملی که در گذشته آن را مطرح کرده بود اظهار داشت اگر پیشنهاد او در خصوص آشتی ملی مورد توجه قرار گرفته بود بسیاری از مشکلات سال‌های گذشته دیگر امروز وجود نداشتند.
وی تاکید کرد نگاهی به قدرت ندارد و هرگز هم نخواهد داشت و اظهار داشت این اظهارات را تنها برای بهبود جامعه عنوان می‌کند.
خاتمی در ادامه سخنانش افزود باید امکان همبستگی ملی که توسط کرونا فراهم شده ادامه یابد و از دولت خواست تا اولویت خود را حفظ همبستگی و حفط امید قرار دهد.وی در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اینکه مردمی که ناامیدند، به خشونت رو می‌آورند، اظهار داشت ممکن است جامعه برای بیان نارضایتی و رهایی از ناامیدی، به خشونت میل کند و حکومت هم به خشونت متقابل متوسل شود. وی چنین اتفاقی را موجب ایجاد یک سیکل معیوب در جامعه دانست و اظهار داشت این سیکل، نفرت و خشونت را از هردو سو زیادتر می‌کند و مشکل بسیاری ایجاد می‌کند. وی همچنین با هشدار نسبت به نابودی قشر متوسط در ایران از دولت خواست هرچه ذخیره دارد باید برای مردم هزینه کند.
وی همچنین بر ضرورت حمایت دولت از تولیدکننده‌های خرد تاکید کرد و از دولت خواست تا از کسانی که در کرونا آسیب دیده‌اند حمایت کند.
خاتمی افزود دولت باید هدف اصلی خود را حمایت از این گروه‌ها قرار دهد و تاکید کرد که اگر هم ذخایر وجود دارد، بهترین زمان استفده از آنها در همین مقطع و برای حمایت از مردم و گروه‌های آسیب‌دیده در چنین شرایطی است.
وی در ادامه برای رفع مشکلات تولیدکننده‌های کلان، بر ضرورت تغییر کلی در سیاست‌های خارجی و داخلی و تغییر در ساختارهای کلی به این منظور اشاره کرد و اظهار داشت برای بهبود این شرایط باید ساختار کلی تغییر کند. وی در عین حال یادآور شد که دولت باید مهم ترین هم و غم خود را در بهبود شرایط تولیدکننده‌های خرد قرار دهد و در شرایط فعلی که این گروه‌ها بیشترین آسیب را دیده‌اند از آنها بیشترین حمایت را بکند. خاتمی در بخش دیگری با قدردانی از اقدامات قوه قضائیه، به آزادی زندانیان اشاره کرد و اظهار داشت قوه‌ی قضائیه می‌تواند این عفو را دائمی کند و از این فضا برای همبستگی بیشتر استفاده کند.
او همچنین اظهار داشت قوه‌ی قضائیه می تواند با عفو گسترده‌ی زندانیان سیاسی و امنیتی، کسانی را که از آزادی محروم شده‌اند به جامعه باز گرداند و کاری کند تا این افراد در خدمت جامعه قرار گیرند. وی این اقدام را موجب تقویت همبستگی در جامعه دانست و اظهار داشت چنین اقداماتی جامعه را به پیش خواهد برد.
خاتمی به مشارکت پایین مردم در انتخابات اشاره کرد و از نمایندگان خواست که تنها خود را نماینده کسانی که انها را انخاب کرده‌اند ندانند و نماینده کل ملت تلقی کنند تا مردم احساس کنند با وجودی که پای صندوق نیامده‌اند و نتوانسته‌اند نمایندگان خود را انتخاب کنند صدای خود را از مجلس بشنوند.
وی اظهار داشت نمایندگان به این موضوع توجه کنند که اگر اکثریتی که نیامدند در انتخابات شرکت می‌کردند این نسبت اقلیت و اکثریت عکس می‌شد و از نمایندگان منتخب خواست این افراد انتخاب نشده را منزوی نکنند و آنها را به مشاوره بگیرند تا مردم هم احساس امید و آرامش کنند. رئيس بنیاد باران در پایان سخنانش از احزاب و گروه‌ها خواست تا در کنار هم قرار گیرند و به حای پافشاری به اختلافات به مردم خدمت کنند.
وی از اصلاح‌طلب‌ها خواست با وجود ادعاها، برای روی اوردن به جامعه هرچه می‌توانند انجام دهند و از فرصتی که برای حضور در جامعه به آنها داده شده حداکثر استفاده را بکنند.
خاتمی تاکید کرد احزاب اصلاح‌طلب می‌توانند از این فرصت برای ایجاد همبستگی برای خدمت به مردم و رفع مشکلات مردم در کرونا استفاده کنند و ضمن همکاری با گروه‌های رقیب در امر مشترک کرونا همبستگی را در جامعه تقویت کنند.
وی در پایان سخنانش نیز خواستار تحول در رویکردها و سیاست‌ها و به ویژه در سیاست خارجی شد.
سکوت خاتمی در خصوص شرایط سیاسی جامعه و عدم واکنش رادیکال وی نسبت به رویدادهای سیاسی در جامعه در سال‌های اخیر به شدت مورد انتقاد قرار دارد و بسیاری وی را به مماشات با حکومت متهم می‌کنند.
این در حالی است که محمد خاتمی سال‌هاست که ممنوع‌التصویر شده و در عین حال و پس از انتخابات مجلس در سال ۱۳۹۴ که در پی درخواست خاتمی برای شرکت مردم در انتخابات به حضور افرادی ضعیف در مجلس دهم انجامید بخشی از اعتبار عمومی خود را در بین گروه‌هایی از حامیان خود از دست داد.
تلاش خاتمی برای آشتی ملی یا همبستگی ملی که همواره مورد تاکید وی قرار گرفته است، هم توسط گروه‌های طرفدار و هم مخالفان سیاسی وی تاکنون بارها مورد انتقاد قرار گرفته است و بسیاری درخواست او برای همبستگی ‌اظهاراتی آرمان‌گرایانه و غیرواقعی به شمار می‌آورند.