ظریف و بررسی سناریوهای مختلف بازگشت امریکا به برجام

محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه، روز سه‌شنبه در واکنش به انتخابات اخیر امریکا که به انتخاب جو بایدن منجر شد، با اشاره به اینکه اگر رئیس جمهور جدید امریکا بخواهد تحریم‌ها را لغو کند، این اقدام زمان‌بر نیست، اظهار داشت لغو تحریم‌ها و بازگشت ایران به تعهدات برجامی زمان‌بر نیست. وی افزود اگر بایدن تعهدات امریکا را اجرا کند جمهوری اسلامی هم فورا می‌تواند به تعهدات برجامی خود باز گردد.وی تاکید کرد با ریاست جمهوری بایدن و استقرار او در کاخ سفید، وی می‌تواند با سه فرمان اجرایی همه تحریم‌ها را لغو کند. ظریف همچنین اظهارات در این خصوص را که گفته می‌شود رییس‌جمهوری بعدی آمریکا نخواهد توانست برخی از تحریم‌های برجامی آمریکا را لغو کند، نادرست خواند و تاکید کرد این اظهارات فقط حرف است.
ظریف در ادامه با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی مخالف با مذاکره نبوده و نیست، تاکید کرد مذاکره در چارچوب ۵+۱ امکان‌پذیر است. وی افزود اگر آمریکا بخواهد عضو برجام شود، جمهوری اسلامی حاضر است گفت‌وگو کند که آمریکا چطور وارد برجام شود.
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به پیام‌های غلطی که از داخل برای امریکا ارسال می شود، به نگرانی برخی گروه‌های سیاسی برای آغاز مذاکرات در ماه‌های اخیر اشاره کرد و ضمن بی‌مورد خواندن این نگرانی‌ها، تاکید کرد شرایط به زودی بسیار بهتر از شرایط فعلی خواهد شد.
محمدجواد ظریف همچنین به دو قطبی شدن جامعه امریکا پس از انتخابات اخیر در امریکا اشاره کرد و با بیان این موضوع که جامعه‌ی امریکا پس از جنگ داخلی هیچگاه تا این حد دوقطبی نبوده است، اظهار داشت به خاطر شرایط پیش‌آمده، باید توجه داشت که بایدن با یک شرایط معمول و سنتی به کاخ‌سفید نخواهد رفت.
وی در عین حال خاطرنشان کرد با پیروزی بایدن سیاست خارجی امریکا دستخوش تغییراتی خواهد شد.ظریف در این راستا همچنین پیش‌بینی کرد که در دوره بایدن، رابطه معقول‌تری میان اروپا و آمریکا وجود خواهد داشت و آمریکا یکجانبه‌گرایی کمتری را اتخاذ خواهد کرد.
وزیر امور خارجه ایران ضمن اشاره به شکست سیاست ترامپ در خروج از برجام و فشار حداکثری او بر ایران، به پیروزی جمهوری اسلامی در شکست دادن آمریکا اشاره کرد و در عین حال آسیب‌دیدگی اقتصاد ایران در اثر تحریم‌های امریکا را نیز مورد تایید قرار داد.
ظریف در ادامه با بیان این موضوع که امریکا با خروج از برجام امتیازات عضویت آمریکا در برجام را از دست داده است،‌ تمایل بایدن برای بازگشت به برجام را خوب ارزیابی کرد و گفت بخشی از اقدام بایدن برای بازگشت به برجام، اجرای تعهدات امریکا به عنوان عضو ملل متحد است. وی تاکید کرد امریکا باید تحریم‌ها را بردارد، و اقدامات تخریبی را که ترامپ انجام داده و برخلاف قطعنامه۲۲۳۱ بوده، متوقف کنند.
وزیر امور خارجه همچنین با اشاره به اینکه امریکا نمی‌تواند شرطی برای ایران بگذارد، گفت این ایران است که می‌تواند در این خصوص شرطی بگذارد. وی افزود تنها گزینه‌ی پیش روی امریکا بازگشت است و امریکا باید به میز توافق باز گردد.
ظریف تاکید کرد آمریکا باید قطعنامه۲۲۳۱ را اجرا کند و تحریم‌ها را بردارد و مانعی برای فعالیت اقتصادی ایران نباشد. وی افزود در صورت انجام این شروط ایران هم اعلام کرده است که تعهدات برجامی خود را اجرا خواهد کرد. رئيس دستگاه دیپلماسی ایران اظهار داشت انجام این دو اقدام یعنی اجرای قطعنامه‌ی ۲۲۳۱ توسط امریکا و بازگشت ایران به تعهدات برجامی نه نیازی به مذاکره دارد و نه نیازی به پیش‌شرط و بدون هیچ پیش‌شرطی شدنی است.
علیرغم مواضع ظریف بنظر نمی رسد که دولت بایدن به راحتی وارد برجام شود و تمام تحریمها را لغو کند . بایدن تحت فشار نیروهای داخلی نمیتواند تقاضا برای تغییر رفتار منطقه ای ایران را نادیده بگیرد علاوه براین برخی مشاورینش معتقدند امریکا بابد زمان غروب هسته ای ایران را افزایش دهد . باید دید اولویتهای درونی امریکا برای دولت بایدن چگونه خواهد بود با توجه به اینکه دونالد ترامپ براحتی قدرت را رها نخواهد کرد و تبعات سیاستهایش گریبان دولت بایدن را رها نخواهد کرد .
علاوه براین بسیاری از ناظران معتقدند با توجه به شرایط شکننده‌ی انتخابات ۱۴۰۰ در ایران و با توجه به پیش‌‌بینی‌ها در خصوص مشارکت بسیار پایین مردم در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ که به انتخاب اصولگرایان منجر خواهد شد، مذاکره در خصوص سایر موضوعات مورد مناقشه بین ایران و غرب با دولت جدید بسیار دشوار باشد.