آزادی و قانون عمل نامشروط مستلزم یکدیگرند. من اکنون در این جا نمی‌پرسم که آیا این دو متمایز از یکدیگرند و نه آیا یک قانون نامشروط ، بیشتر آگاهی از عقل محض عملی نیست، و نه آیا این قانون ، همانند مفهوم مثبت آزادی است، بلکه می‌پرسم آیا آگاهی ما از چیزی که به طور نامشروط ، عملی است، از کجا، از آزادی یا از قانون عملی، پدید می‌آید؟ Continue reading →

طی سه دهه گذشته عبدالکریم سروش مرحله به مرحله از پیامبر اسلام، قرآن، وحی و پروژه سیاسی محمد افسون زدایی کرده است، بدون اینکه دین، اسلام و‌ پیامبر آن را کنار گذاشته باشد. سروش در “بسط تجربه نبوی” با به چالش کشیدن درک و دریافت سنتی از وحی قرآن را “کلام محمد” خواند و کتاب آسمانی مسلمانان را کتاب زمینی کرد. سپس چهار سال پیش در “رویاهای رسولانه” با سمعی- بصری ارزیابی کردن متن قرآن راهی برای تبیین و‌ تفسیر بسیاری از توصیفات آیات قرآنی که قرن‌ها مفسرین و متکلمین را بخود مشغول داشته است، باز کرد. Continue reading →

رهبر جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که ایران از آمریکا و انگیس نمی‌تواند واکسن ضد کرونا خریداری کند. او در حالی‌که زیر این جمله عربی که برروی قابی که پشت سر او نصب شده بود، «لایحمل هذاالعلم الا اهل البصر و الصبر-این علم را بجز کسانی‌که اهل بصیرت و صبر هستند نمی‌توانند حمل کنند» نشسته بود، گفت، «ورود واکسن آمریکائی و انگلیسی به کشور ممنوع است…اگر آمریکایی‌ها م‌یتوانستند واکسن درست کنند روزانه ۴۰۰۰ نفر تلفات کرونایی نداشتند. اگر فایزر می‌تواند واکسن درست کند اول خودشان مصرف کنند تا این‌قدر فوتی نداشته باشند و انگلیس هم همین‌طور…به فرانسه هم به دلیل سابقه خون‌های Continue reading →

فارغ از نتایج سیاسی واقعه آبان‌ماه ٩٨، این رویداد سرفصل تازه‌ای در جنبش‌های تاریخ معاصر ایران بوده است. این اثرگذاری هم به ماهیت آن رویداد و هم به تأثیرات روانی و عاطفی گسترده‌ای بر می‌گردد که آن واقعه بر گستره‌ی وسیعی از گروه‌ها و طبقات اجتماعی داشته است. سؤال اصلی در این متن این است که اهمیت این رویداد در کجاست و در محاصره چه گفتمان‌هایی است. Continue reading →

1– ششم ژانویه سال ۲۰۲۱ به عنوان یکی از سیاه ترین روزها ، در تاریخ آمریکا ثبت خواهد شد ؛ روز یورش به دموکراسی آمریکا و ایجاد شورش – یا به ادعای پاره ای از صاحب نظران شبه کودتای مضحك – به رهبری ترامپ . ساختار قدرت و زیر بنای دموکراسی در ایالت متحده استوارتر از ان است که اوباشان آسیب جدی بدان بزنند . اما هشداری بود به قانون گذاران که باید قوانین انتخاباتی آمریکا را ترمیم و آسیب ناپذیر کنند که ششم ژانویه دیگری تکرار نشود . یورش به پارلمان توسط مخالفان دموکراسی ، میراث ترامپ است . ششم ژانویه یکی از سیاهترین روزهای آمریکا بود, Continue reading →

صبح روز ۲۱ دی ماه سال گذشته بود که پاسخ سوالی چهل ساله را پیدا کردم؛ پاسخ این سوال را که چرا انقلابیون سال ۵۷ ٬ که طیف وسیعی از آن‌ها حداقل تا زمان معرفی بختیار به عنوان نخست وزیر٬ «مذهبی» به معنای امروز آن نبودند٬ تن به پذیرش او ندادند. وعده‌های بختیار بخش عمده‌ای از خواست مردم انقلابی بود که تا آن روز طرح می‌شدند؛ آزادی زندانیان سیاسی و وعده اعاده حیثیت و پرداخت غرامت به آنها که مجالی برای اجرایشان باقی نماند. تعهد «بی قید و شرط» از اعلامیه جهانی حقوق بشر؛ رهایی از قید هرگونه استعمار یا آثار آن؛ تاکید بر اهمیت فرهنگ ملی ضمن پای‌بندی به مفهوم انسان مدرن Continue reading →

همان‌گونه که در هر اندیشه‌ای، شخصیتِ اندیشه‌ساز را می شود رد یابی کرد، بین قرائت و خوانش هر نوع دین و باوری نیز می‌توان شخصیت و روان و اندیشه باورمند که نقش میانجی و مفسر را بازی می‌کند، رد گیری کرد.  به بیان دیگر، این انسان است که آنی را که می‌خواند و می‌شنود، تفسیر می‌کند و عینیت باور را ذهنی و به آن معنی می‌بخشد. در هر باور و اندیشه و تئوری، به‌خصوص در علوم نرم، همیشه می شود بخشی از شخصیت و باور اندیشه ساز و تئوریسین را ردگیری کرد.  در واقع برای شناخت عمیق هر اندیشه و تئوری، نیاز به شناخت شخصیت و ارزش‌ها و نرم‌های ساری و جاری در تئوریسین نیز هست.  چرا که Continue reading →

لوییس مامفورد، متولد فلاشینگِ لانگ ایلند(۱۸۹۵-۱۹۹۰) را برخی اخرین روشنفکر بزرگ و شهیر امریکا می خوانند، او اولین کتابش را در سال ۱۹۲۲ به چاپ رساند و نهایتا با چاپ نزدیک به ۲۵ جلد کتاب بی نهایت تاثیر گذار و چاپ بیش از ۱۰۰۰ مقاله، از خود میراثی ستبر بر سپهر فلسفه اجتماعی امریکاـ تاریخ ادبیات و فرهنگ، تاریخ تکنلژی، تاریخ شهر و برنامه ریزی شهری ـ حک نمود.مامفورد تجربه ی زیستِ شهر را همچون جزیی حیاتی و لاینفک در فرایند دگردیسی و دگرگونی فرهنگ و شخصیت انسانی می بیند. او عمیقا بر این باور است که طراحی کالبدی شهرها و کارکردهای اقتصادی شان در قیاس با رابطه شهرها با Continue reading →

آنچه بشر را برای قبول سلطه‌ی تمامیت‌خواهی در دنیای ناتمامیت‌خواه آماده می‌‌کند این واقعیت است که تنهایی، که زمانی تجربه‌ای نادر آن‌هم معمولاً در شرایط اجتماعیِ معینی مثل کهن‌‌سالی بود، اکنون به تجربه‌‌ای روزمره تبدیل شده است Continue reading →

پروفسور پل گایر، کانت‌شناس برجسته‌ی آمریکایی، در مقدمه‌ی کتاب خود درباره‌ی فلسفه‌ی کانت به طرح این مسئله می‌پردازد که چگونه کانت از یکسو میان برداشت موجبیت علی‌باورانه‌ی خود از طبیعت و قوانین آن و اختیار که مقتضای غیرقابل‌انکار اخلاق است، جمع می‌کند. به نظر وی یکی از مهم‌ترین اهداف نقد سوم کانت، یعنی نقد Continue reading →

لیبرالیسم و آزادی دو مفهوم جدانشدنی از هم هستند. آزادی در لیبرالیسم به این معنا است که فرد در جامعه، هم فرصت انتخاب دارد و هم مسئولیت آن را بر عهده دارد و از همه مهم‌تر اینکه چنین معنا می‌دهد که باید پیامد‌های اعمال خویش را نیز بر عهده بگیرد. آزادی و مسئولیت باید در کنار یکدیگر وجود داشته باشند. این دو Continue reading →

در سال 1918، ژنرال هیندنبورگ و ژنرال لودندورف پس از آنکه هنگام شکست از محل خدمت‌شان گریختند، و به مخالفان جمهوری‌خواه‌ خود اجازه دادند که این فاجعه را برای عموم مردم توضیح دهند، با جدیت دست به کار شدند تا این داستان را همه جا پخش کنند که نیروهای آلمانی از حیث نظامی شکست نخوردند بلکه انقلابیون خائن در پشت جبهه از پشت به آن‌ها خنجر زدند. ریچارد اِوِنز و رابرت گِلِیْتلی هم‌عقیده‌اند که «افسانه‌ی از پشت خنجر زدن» لکه‌ی ننگی بود پاک‌نشدنی. خیلی از افراد به‌سادگی ترجیح دادند که این دروغ اطمینان‌بخش را باور کنند که سوسیالیست‌ها (و در بعضی روایت‌ها، یهودیان) پیروزی را از چنگ آلمان Continue reading →

معرفی کتاب «میتوان دموکراسی را نجات داد؟ » آیا میتوان دموکراسی را نجات داد؟ با توجه به پیچیدگی مدل های دموکراسی سرمایه داری ، ممکن است همه ما تمایل داشته باشیم که فریاد بزنیم: این یک سوال خوب است! حقیقتا عنوان کتاب پرسش مناسبی است؛ زیرا در عصر حاضر تناقض قابل توجهی وجود دارد، در عین حال که بسیاری از کشورهای جهان به دنبال انگاره های دموکراسی هستند ،کارایی واقعی دموکراسی سوال برانگیز شده وجستجوی یک مفهوم قابل قبول از دموکراسی برای دهه ها مورد توجه قرارگرفته است. نویسنده کتاب ،دونا دلاپرتا، جامعه شناس ایتالیایی، به صورتی ماهرانه مفاهیم و شیوه های Continue reading →

ارسطو می گوید داشتن اخلاق نیکو سعادتی ست که به فرد بر میگردد و اجماع این سعادت برای جمع نیز این سعادت را همگانی می کند و اهل خرد نیز متفق القول هستند که برای داشتن محیط آشتی جویانه راهی مگر همدلی و احترام به حقوق فردی انسانها نیست .گاهی فکر می کنم زندگی به جنگل می ماند در این زیست بوم بد کردار قطعا امکان بقای شیر و خرس از خرگوش و روباه مهیاتر است هر چند چون بقای اصلح بر منهاج عدل نیست آنگاه حتی شیران نیز برای بقاء همدیگر را می درند و این سیکل معیوبی ست که ظاهرا علوم انسانی راه حلی و یا مفری برای آن نیافته است . Continue reading →

بشریت به‌ندرت، همزمان، با این همه بحران روبه‌رو بوده است. این ارزیابی اسلاوی ژیژک، فیلسوف مطرح در عرصه عمومی، از وضعیت کنونی جهان است. اما او می‌گوید، با وجود چالش‌های بنیادی‌ای مانند همه‌گیری ویروس کرونا، ویرانی محیط زیست یا تبعیض و نژادپرستی ساختاری در کشورهای گوناگون، تمرکز یکسویه بر یکی از آن‌ها در جایگاه اولویتی مطلق، راهبردی نادرست خواهد بود. فیلسوف اسلوونیایی در این جستار معتقد است، آنچه به‌جای راهبردهای یکسویه نیاز داریم، سیاست عدالت بنیادین است. Continue reading →

اغراق نکرده‌ایم اگر ادعا کنیم تلاش‌های اُتفرید هوفه، کانت‌شناس برجسته‌ی آلمانی‌، در معرفی و تفسیر آرای کانت چشم‌انداز جدیدی را به کانت‌شناسی معاصر گشوده است. فعالیت‌های نظری هوفه از سه جنبه واجد اهمیت است: Continue reading →

در میان مطالعات مدرنیته ایرانی، کمتر به پیوندهای آن با سنت‌های روشنفکری آلمان به ویژه جریان برجسته و معروف به «ضدمدرنیته» در میان دو جنگ جهانی پرداخته شده است.[1] در این فصل ویژگی‌های اصلی ناسیونالیسم مدرن ایرانی در دوران سلطنت پهلوی و تداوم آن در جمهوری اسلامی، در مواجهه بنیادین با جریان‌های روشنفکری آلمانی در خلال دو جنگ جهانی، بررسی خواهد شد. این فصل موارد زیر را در بر می‌گیرد: Continue reading →