سازمان ملل درباره کشتار معترضان ابان تحقیق کند

سازمان عفو بین‌الملل روز چهارشنبه ۲۰ مه (۳۱ اردیبهشت) از سازمان ملل متحد خواست تا درباره کشته شدن معترضان در ایران در آبان سال گذشته، تحقیق کند. این سازمان شش ماه پس از این اعتراض‌ها در بیانیه‌ای به جزییات بیشتری درباره اتفاق‌های آبان سال گذشته ایران پرداخته است. اعتراض‌های سراسری در ایران پس از ۳ برابر شدن قیمت بنزین در ۲۴ آبان ماه سال گذشته آغاز شد و طی ۳ روز به حدود ۱۲۰ نقطه از کشور گسترش پیدا کرد. این اعتراض‌ها با سرکوب نیروهای امنیتی مواجه شد. همزمان با این اعتراض‌ها و افزایش خشونت‌ها، مقام‌های امنیتی ایران، اینترنت را برای چندین روز در سراسر کشور قطع کردند. ایران هنوز شمار قربانیان این اعتراض‌ها را به‌طور رسمی اعلام نکرده و آمارهای اعلام شده از سوی رسانه‌ها و نهادهای بین‌المللی را نیز رد کرده است. عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای که امروز منتشر کرد می‌گوید که شواهد و مدارکی مبنی بر کشته شدن ۳۰۴ مرد، زن و کودک توسط نیروهای امنیتی ایران در جریان این اعتراض‌ها دارد. این سازمان حقوق بشری اعلام کرد که ۲۲۰ فرد کشته شده در این اعتراض‌ها طبق تحقیقات صورت گرفته از جمله تجزیه و تحلیل ویدئوها و عکس‌ها در طول دو روز مورد شلیک مرگبار نیروهای امنیتی قرار گرفته‌ بودند.

در این گزارش آمده است که نیروهای امنیتی اکثر قریب به اتفاق این افراد را کشته‌اند. عفوبین‌الملل تاکید می‌کند که استفاده از «زور» از سوی نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان «غیرقانونی» بوده است چرا که هیچ مدرکی مبنی بر مسلح بودن مردم وجود ندارد و طبق گفته این سازمان معترضان خطر و تهدیدی فوری را متوجه کسی نمی‌کردند. با این حال عفو بین الملل گفته است: «این سازمان از دو استثنا در یک شهر در تاریخ ۱۸ نوامبر آگاه است که تبادل آتش بین معترضان و نیروهای امنیتی رخ داده بود.» عفو بین‌الملل از سازمان ملل خواست تا تحقیقات درباره سرکوب معترضان در ماه نوامبر (آبان ماه) را شروع کند.

فیلیپ لوتر، مدیر تحقیقات بخش خاورمیانه و آفریقای شمالی عفو بین الملل تاکید کرد که شش ماه پس از این حوادث «خانواده‌های ویران‌شده قربانیان با وجود آزار و اذیت شدید و ارعاب مقامات به مبارزه خود برای حقیقت و عدالت ادامه می‌دهند.» عفو بین‌الملل می‌گوید که «در فقدان چشم‌اندازی برای پاسخگویی در سطح ملی، ما بار دیگر از اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل می‌خواهیم متعهد به انجام تحقیقات درباره کشته شده‌ها شوند و راه‌های رسیدن به حقیقت، عدالت و جبران خسارت نیز شناسایی شوند.» این سازمان حقوق بشری با استناد به آمار و اطلاعاتی که در اختیار دارد گفت که نیروهای امنیتی مردم را در ۳۷ شهر در هشت استان ایران کشته‌اند. طبق گفته این سازمان، این کشتار «ماهیت گسترده سرکوب» را نشان می‌دهد. سازمان عفو بین‌الملل بیشترین کشته شده‌های اعتراض‌های آبان را متعلق به حومه تهران با ۱۶۳ کشته اعلام کرده است و ادعا می‌کند که استان‌های خوزستان و کرمانشاه با ۵۷ و ۳۰ معترض کشته شده بعد از حومه تهران قرار دارند. این سازمان می‌گوید در بین ۳۰۴ کشته شده اعتراض‌های آبان، ۱۰ زن و ۲۳ کودک نیز حضور داشتند. این سازمان معتقد است که احتمالا شمار واقعی قربانیان بیشتر بوده باشد.

مشخصات ۳۰۴ جا‌ن‌باخته در جریان سرکوب اعتراضات آبان ۱۳۹۸

این سند حاوی مشخصات ۳۰۴ مرد، زن و کودکی است که بنا به مستندات سازمان عفو بین‌الملل به دست نیروهای امنیتی ایران کشته شدند؛ این کشتار با سرکوب معترضان در جریان اعتراضاتی صورت گرفت که در فاصله‌ی ۲۴ تا ۲۸ آبان ۱۳۹۸ به دنبال افزایش ناگهانی قیمت بنزین به راه افتاده بود.  عفو بین‌الملل به این نتیجه رسیده است که استفاده‌ی نیروهای امنیتی از سلاح‌های مرگبار علیه جان‌باختگان در اکثریت وسیعی از موارد اقدامی غیرقانونی بوده است. بنا به تحقیقات گسترده‌ای که این سازمان انجام داده، از جمله تجزیه و تحلیل ویدئوها، هیچ سندی وجود ندارد که نشان دهد معترضان سلاح گرم در اختیار داشتند و رفتارشان تهدید جانی  قریب الوقوعی متوجه نیروهای امنیتی و دیگر افراد کرده بود. این سازمان از دو استثناء در شهر ماهشهر در تاریخ ۲۷ آبان آگاه است كه میان برخی معترضان و نیروهای امنیتی تبادل آتش صورت گرفت.

بیش از ۲۲۰ نفر از افرادی که مستندات مرگ‌شان ثبت شده ظرف دو روز ۲۵ و ۲۶ آبان جان باخته‌‌اند. با گذشت شش ماه از این کشتار، خانواده‌های داغدار قربانیان همچنان برای افشای حقیقت و اجرای عدالت مبارزه می‌کنند، در حالی که مقام‌ها و مسئولان آنان را مورد آزار و ارعاب شدید قرار می‌دهند. در همین حال، امتناع مقامات ایران از افشای حقایق مربوط به تعداد کشته‌شدگان، انجام تحقیقات کیفری و حساب‌رسی از آمران و عاملان این کشتارها، درد و رنج خانواده‌ها را تشدید کرده است. در واقع، مقامات و مسئولان با به‌راه‌اندازی کارزاری برای آزاررسانی و ارعاب خانواده‌های قربانیان و بازداشتن آنان از انتقاد علنی، به دنبال حفظ مصونیت از مجازات برای مسئولان کشتارها و خاموش کردن هرگونه صدای اعتراض بوده‌اند. با توجه به ابعاد گسترده‌ نقض حقوق بشر در جریان اعتراضات آبان ماه و همچنین با توجه به روال سازمان‌یافته‌ی مصونیت از مجازات که در ایران برقرار بوده، عفو بین‌الملل  بار دیگر از کشورهای عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل درخواست کرده است که فوراً موضوع تاسیس یک مکانیزم تحقیقاتی در خصوص کشتار آبان را در دستور کار قرار دهند و راه‌های موثر برای روشن شدن حقیقت، برقراری عدالت، جبران خسارت از خانواده‌های جان‌باختگان و تضمین عدم تکرار را شناسایی کنند.