بایدن: غنی قول مقاومت داده بود و حاضر به مذاکره با طالبان نشد

جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، که عصر دوشنبه، ۱۶ اوت، از اقامتگاه کمپ دیوید به کاخ‌سفید بازگشت، در اولین واکنش رسمی به بحران افغانستان ضمن اصرار بر درستی تصمیم خود برای خروج سربازان این کشور گفت یک ماه پیش در گفتگوی تلفنی با محمداشرف غنی، از همتای خود اطمینان گرفته بود که ارتش و نیروهای امنیتی افغانستان در برابر تهاجم طالبان مقاومت خواهند کرد. رئیس جمهور آمریکا که تنها حدود ۷ ماه از حضورش در کاخ سفید می‌گذرد اما به اذغان خود در ۸ سال حضور در پست معاون ریاست جمهوری – دوره باراک اوباما – هم از نزدیک بر جنگ افغانستان نظارت داشته، روز دوشنبه در مقابل دوربین‌های تلویزیونی گفت استراتژی آمریکا در طول ۲۰ سال حضور در افغانستان “هیچ‌گاه حکومت‌سازی” یا ” ایجاد یک دموکراسی متحد و مرکزی” نبوده است بلکه ماموریت نظامیان آمریکا از لشکرکشی به افغانستان مبارزه با تروریسم و پیشگیری از حملات تروریستی علیه آمریکا از خاک افغانستان بوده است. با این حال، آقای بایدن در سخنان امروز خود پذیرفت که روند تحولات در بحران افغانستان “سریع‌تر از انتظار” پیش رفته است. رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین از رساندن تعداد سربازان آمریکایی در فرودگاه کابل به ۶۰۰۰ نفر خبر داده و گفته این نیروها کنترل فرودگاه کابل و ترافیک هوایی آن را در دست خواهند گرفت. او طالبان را تهدید کرد که در صورت حمله به نظامیان آمریکایی باید منتظر “واکنش سهمگین دفاعی” آمریکا باشد.

“حقیقت این است که آن چه رخ داد خیلی سریع تر از پیش‌بینی ما بود. چه چیزی رخ داد؟‌ رهبران سیاسی افغانستان جنگ را رها کردند و از کشور فرار کردند. ارتش افغانستان فروپاشید و در مواردی حتی بدون این که بجنگد تسلیم شد. وقتی نظامیان افغان حاضر نیستند برای دفاع از خودشان بجنگند، سربازان آمریکایی نباید در چنین جنگی بمانند و کشته شوند”.

جو بایدن همچنین در واکنش به انتقادهایی که به قدرت رسیدن طالبان را به معنای پایمال شدن حقوق زنان ارزیابی کرده‌اند گفت: “من به صراحت گفته‌ام که حقوق بشر باید در کانون سیاست خارجی ما باشد اما راه محقق کردن این اصل اعزام نامحدود نیروهای نظامی به نقاط مختلف نیست”.

رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا می‌گوید اکنون – پس از خروج کامل نظامیان آمریکا از افغانستان – واشنگتن از طرق دیگری به دنبال اهداف خود خواهد رفت: “حالا ما بر چیزی که عملی و ممکن به نظر می‌رسد تمرکز خواهیم کرد…”.

راهکارهایی هستند که آقای بایدن در سخنان روز دوشنبه خود به عنوان نقاط مورد توجه کاخ‌سفید در ادامه تلاش این کشور برای بهبود آینده افغانستان مد نظر خواهد داشت.

او در عین حال سیاستمداران و ارتش افغانستان را مسوول دانست که به گفته او حاضر به اتحاد و جنگیدن با دشمن خود نبودند.

آقای بایدن گفت که در تماس تلفنی ماه ژوئیه (یک ماه پیش) خود با محمداشرف غنی، صراحتا با همتای افغان خود صحبت کرده بود و آقای غنی به او اطمینان داده بود که نیروهای ارتش و امنیتی در برابر هجوم شبه‌نظامیان طالبان ایستادگی خواهد کرد.

او همچنین گفت که آقای غنی به اصرار واشنگتن برای ورود به مذاکرات صلح با طالبان جواب منفی داده است. “نگه داشتن سربازان آمریکایی در نبردی که نیروهای افغان‌ قصد مشارکت در آن را نداشتند، درست نبود”.

آقای بایدن در دفاع از تصمیم خود برای خروج نظامیان کشورش گفت به نظر او نمی‌توان هیچ تاریخ مناسبی برای خروج از افغانستان متصور شد.

“وقتی به ریاست جمهوری رسیدم، میراث دار توافق دونالد ترامپ با طالبان شدم. بر اساس این توافق، نظامیان آمریکایی باید تا اول مه ۲۰۲۱ از افغانستان خارج می شدند که چیزی حدود ۳ ماه پس از آغاز مسوولیت من بود. در آن زمان نظامیان آمریکایی خروج از أفغانستان را شروع کرده بودند و از ۱۵ هزار ۵۰۰ سرباز آمریکایی تنها ۲۵۰۰ نظامی در این کشور باقی مانده بودند. طالبان هم در قوی‌ترین وضعیت خود از سال ۲۰۰۱ بود.”

“به عنوان رئیس‌جمهور شما من باید یکی از این دو راه را انتخاب می‌کرد؛ توافق امضاء شده را محترم می‌شمردم و به آن عمل می‌کردم و یا از میانه ماه مه دوباره وارد جنگ با طالبان می‌شدم… هیچ توافقی برای مصون نگه داشتن سربازان آمریکایی بعد از مهلت اول ماه مه وجود نداشت… هیچ تاریخ مناسبی برای خروج نیروهای آمریکایی وجود نداشت”.

همزمان با سخنان عصر دوشنبه آقای بایدن در کاخ‌سفید مخابره تصاویر تکان‌دهنده از وضعیت کابل ادامه دارد.

در عکس جدیدی که از داخل یک هواپیمای نظامی تهیه شده جمعیت بزرگی که شانه به شانه در داخل هواپیمای ترابری نظامی ایستاده‌اند دیده می‌شود.

این تصویر را مارکوس وایزگربر، از سردبیران نشریه نظامی دیفنس‌وان در توییتر منتشر کرده و نوشته که در این پرواز نظامیان آمریکایی ۶۴۰ افغان را جا داده‌اند.

در همین حال، خبرگزاری رویترز به نقل از منابع خود در پنتاگون گزارش داده است که آمریکا قصد دارد ده‌ها هزار مترجم افغان و خانواده‌های آنها را به پایگاه‌های نظامی خود از جمله فورت مک کوی در ایالت ویسکانسین و فورت بلیس در تگزاس منتقل کند.

آمریکا که در حال حاضر کنترل فرودگاه بین‌المللی کابل را در اختیار دارد می گوید ٧ نفر در جریان درگیری در فرودگاه کابل و سقوط از هواپیمای در حال پرواز کشته شده‌اند. با ورود نیروهای طالبان به کابل و سقوط دولت اشرف غنی، عده زیادی از اهالی کابل برای خروج از کشور در فرودگاه بین المللی حامد کرزی تجمع کرده‌اند.

پروازهای تجاری در حال حاضر در فرودگاه متوقف شده است و پروازهای نظامی هم برای تخلیه اتباع خارجی قرار است بعد از وقفه‌ای چند ساعته بار دیگر از سر گرفته شود.

هنوز روشن نیست که این پروازها چه زمانی از سر گرفته خواهد شد.

ادامه واکنش‌های جهانی به بحران افغانستان

در حالی که سقوط کابل و ارگ ریاست جمهوری همچنان در صدر اخبار جهان قرار دارد، رهبران کشورهای جهان از مواضع خود در برابر به قدرت رسیدن طالبان سخن می‌گویند.

آقای راب گفت: “فکر می‌کنم همه از شدت و سرعتی که طالبان بر افغانستان مسلط شدند، شگفت‌زده شدند، و این مسئله‌ای است که همه ما باید از آن درس بگیریم.”

وزیر خارجه بریتانیا همچنین گفت که دولت به دقت در حال تصمیم‌گیری درباره تعداد پناهجویانی است که بعد از تسلط طالبان خواهد پذیرفت.

از طرف دیگر، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که گروه طالبان با “سرعت نفس گیر” افغانستان را تصرف کرده اند و این “تحولی تلخ، چشمگیر و وحشتناک” به خصوص برای مردم افغانستان است.

هم زمان، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه گفته است که افغانستان نباید دوباره به “پناهگاه تروریسم” تبدیل شود.