تاریخ
هویت دینی به دلیل ماهیت و محتوایی که دارد تقریبا مهمترین بعد هویت است که نقش بسیار تعیینکنندهای در هویتیابی افراد یک جامعه بازی میکند. از آنجا که انسان غالباً فعالانه با فضا برخورد کرده و همواره با آن در داد و ستد اطلاعات است، فرد پس از قرارگیری در یک مکان و دریافت اطلاعات و نمادها توسط حواس خود، با توجه به سرعت رابطهیابی بین این عناصر، قادر خواهد بود که به بخشی از محیط پاسخ فعال Continue reading
درک و شناخت صحیح و صریح روند تکامل تاریخی راهنمای موثر و واقعی نگرش مطلوب به روندهای کنونی و به روز جامعه و انسان می باشد. کسانی که با رجوع به گذشته می خواهند حال را به قضاوت بنشینند؛ در اتخاذ مواضع برای پیشبرد امر مبارزه و ترسیم خطوط و چشم انداز آتی برای رهایی از بدسگالی های ساختار معیوب طبقاتی با اشتباهات فاحشی روبرو خواهند بود. حوادث و رویدادهای تاریخی را بایستی متناسب با زمان و شرایط تحولی و تکاملی آن مورد بررسی و تبیین قرار داد. جامعه های انسانی اکنون با شرایطی روبرو Continue reading
در آغاز قرن بیستم، جنبش حق رأی زنان در بریتانیا بخشی از گفتمان و کوششهای تبلیغاتیِ خود را به حفظ و زنده نگه داشتن یاد و خاطرهی بعضی از زنانِ برجسته اما کمتر شناختهشدهی گذشته اختصاص داد. این زنان در رسانهها، متون و نمادپردازیهای جنبش حق رأی زنان جایگاهی محوری پیدا کردند و در برخی موارد حتی داستانِ زندگیِ آنها در قالب نمایش ارائه شد. در راهپیماییهای دفاع از حق رأی زنان نامعمول نبود که زنانی خود را به شکل این شخصیتها درآورند و چیزهایی مشابه لباسها و دیگر زیورآلاتِ تاریخی و کهنِ آنها به تن کنند.
به عقیدهی ربکا سولنیت، نویسندهی آمریکایی، نقشهها همیشه به درد پیدا کردن مکانها یا اشیاء نمیخورند بلکه در جهان ما نقشههایی نیز برای گم شدن وجود دارد! سولنیت با مرور داستانها، روایتها و افسانههایی از خاور دور تا آمریکای لاتین میگوید که نقشههایی که در اصل «برای پیش رفتن، بدون رسیدن به مرز افقهای دور» طراحی شدهاند در نهایت ما را حیران و سرگردان در برابر چشماندازی بیکران رها میکنند. Continue reading
به بهانۀ ۱۴ آبان، روز مازندران، نگارنده: دکتر مهدی حسینی، پژوهشگر فرهنگ، هنر و ادبیات: یکی از شاخصهای شناختن جامعۀ زنده، تابآوری فرهنگ آن جامعه در نسبت با پدیدههای نوین است. با این پیشفرض، فرهنگ مازندران را بهمثابۀ یک جامعۀ زنده میتوان سنجید. مازندران، بیرون از فلات ایران واقع شده است و پیآمد این وضعیت برای هر سرزمینی مانند تیغ دولبه است. دقیقا به همین سبب، مازندران Continue reading
تأملی بر چند نکته در کتاب فتادگان در گردباد: سرگذشت و سرنوشت قربانیان ایرانیِ سرکوبهای فراگیر استالینی در شوروی، نویسندگان: تورج اتابکی و لانا راوندی فدایی. ترجمهی فارسی: آبتین گلکار، انتشارات باران، سوئد. Continue reading
بسیاری بر این باورند که آمریکا در ماههای اول تشکیل حکومت جمهوری اسلامی عمدتاً به تعامل با طیف «میانهرو» در حکومت امید داشته، طیفی که هستهٔ مرکزیاش «نهضت آزادی» بود و سابقهٔ دوستی دیرین با آمریکا داشت؛ چهرههایی مانند نخستوزیر مهدی بازرگان که در پی حملۀ تندروها به سفارت آمریکا در تهران، به اتهام سازش با «امپریالیسم جهانی» از قدرت کنار گذاشته شدند. اما اسنادی که طی سالهای Continue reading
در اواخر سال ۲۰۱۰، بولدوزرها بناهای کهن اطراف مسجد الحرام در مکه را که یادگاری از دوران عثمانی است، یکی بعد از دیگری ویران کردند. رانندگان بولدوزرها کارگرانی از کشورهای جنوب آسیا بودند که بارِ اصلیِ تمام خدمات و فعالیتهای کارگری در عربستان سعودی بر دوش آنهاست. بولدوزرها بناها را ویران میکردند تا زمین را برای آغاز احداث پروژهی عظیم چند میلیارد دلاریِ توسعهی مسجد الحرام صاف کنند. Continue reading
از کتاب: انقلاب ایران سالهای ۱۹۷۸-۱۹۷۹ آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی دارای نشان پرچم سرخ کار انستیتوی شرق شناسی بخشی از فصل چهارده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران Continue reading
بررسی اظهارات آیت الله خمینی و هیات دولت موقت در قبال رفراندوم : اکثریت مردم ایران و خلق های در بند آن به خاطر عهد و پیمان آیت الله خمینی، مهندس مهدی بازرگان نخست وزیر و اعضای دولت موقت، در رابطه با آرمان ها و خواسته های آنان به جمهوری اسلامی که تا آن زمان Continue reading
آمار و ارقام واقعی شرکت کنندگان در رفراندوم جمهوری اسلامی: پس از اعلام رسمی احمد نوربخش مسؤل ستاد مرکزی رفراندوم در وزارت کشور، در باره اعلام آمار شرکت کنندگان در رفراندوم جمهوری اسلامی در ایران و سایر نقاط جهان، مهندس مهدی بازرگان نخست وزیر دولت Continue reading
سخنان آیت الله خمینی و اقدامات دولت موقت برای تشکیل مجلس مؤسسان: آیت الله خمینی رهبر انقلاب ضد استبدادی مردم شهر نشین ایران، قبل از پیروزی انقلاب در کشور فرانسه، در مشاوره با اطرافیان خود (حواریون) طی حُکمی از تشکیل شورای انقلاب خبر داد که فرازهایی از Continue reading
تجسد (بدنمندی)[۱] : چنانکه آمد، ادراک یا بهتر است بگوییم نظریۀ «اولویت»ِ ادراک کانونیترین موضوع نزد مرلوپونتی تلقی میشود. اسپیگلبرگ منظور از واژۀ اولویت را اینگونه توضیح میدهد: «اولویت صرفاً به این معناست که ادراک زمینه و بستر هر معرفتی است و بررسی آن باید مقدم بر بررسی همۀ لایههای دیگر نظیر لایههای جهان فرهنگی و بالاخص لایۀ علم باشد» (اسپیگلبرگ، ۱۳۹۱: ۸۲۳). اندیشۀ فلسفی Continue reading
صدام حسین سال ۱۹۷۹ با برکنارکردن احمد حسن البکر به ریاستجمهوری رسید و سال بعد جنگ را علیه ایران آغاز کرد. میتوان گفت که از سال آغاز جنگ با ایران تا زمان سقوط صدام در حملهی آمریکا در ۲۰۰۳، ملت عراق تمام ۲۳ سال را در حال جنگ بوده است. آغاز این دوران با هشت سال جنگ با ایران رقم خورد. جنگهای عراق و بهویژه جنگ با ایران چه تأثیری بر شیوهی حکمرانی حزب بعث گذاشت؟ دینا رزق خوری، Continue reading
در نخستین ساعات نهم نوامبر ۱۹۳۲ نادیا، همسر استالین، با تپانچهای کوچک به زندگی خود پایان داد. در گواهی فوت او، علت مرگ، آپاندیسیتِ حاد قید شد. همه اما میدانستند که علت خودکشیِ نادیا، اعتراض به سیاستهای غلط استالین است و فریادی بلند علیه قحطیِ گسترده در کشور.[1] مدتی قبل خواهرزادهی خردسالِ نادیا، که برای دیدن عمویش به خارکف سفر کرده بود، در ایستگاه راهآهن با گدایانی Continue reading
سعید رهنما مقالهی بلند و روشنگرانهاش با عنوان «لبنان: پیچیدهترین صحنه درگیریها در خاورمیانه» را با این جمله به پایان میبرد: «مادام که در اسرائیل حکومت در اختیار دستراستیترین جریانها و بنیادگرایان مذهبی قرار دارد و از سوی امریکا، کشورهای غربی و لابی قدرتمند اسرائیل اداره میشود، و مادام که جنبش فلسطین از یکسو در دست دولت خودگردان فاسد و ناکارآمد، و از سوی دیگر تحت رهبری جریانات Continue reading
فقدان بخشهای وسیعی از داستانها و تاریخنگاریِ جنگ تا مدتها بعد از پایان یک جنگ بیش از آنکه استثناء باشد قاعدهی معمول است. طرفین درگیر جنگ معمولاً روایتها را به شدت در کنترل خود داشتهاند. حتی وقتی قدرت Continue reading
شرحی در مقدمه ی ” فهم تاریخ” می نویسم تا خوانده شود و پیرامون اش بیندیشیم. چرا و چطور؟ اینکه وقتی تاریخ را درک کردیم و شناختیم، پرسش هایمان روی تاریخ روشنایی دارد و از ابهام دور می شود. ما وقتی یاد گرفتیم و درست، یعنی روشمند یاد گرفتیم با یکدیگر کلنجار نمی Continue reading
مادلین آلبرایت، وزیر امور خارجه آمریکا، برای اولین بار، در ۱۹ مارس ۲۰۰۰، «دست داشتن» ایالات متحده در کودتائی را به رسمیت شناخت که منجر به سرنگونی محمد مصدق، نخست وزیر ایران در سال ۱۹۵۳ شد. اما چگونگی این Continue reading
تاريخ نگاري ملهم از مکتب مارکس تحول دو گانه اي را پشت سر گذاشته است که هرکدام در مسيري موازي ديگري، در واقع يکي از دو نيمه مبحث نظري معروف لودويک فويرباخ را زمينه کار خود ساختند. به اعتقاد اين حکيم آلماني « فيلسوفان تاکنون تنها به تعبير جهان پرداخته اند، حال آنکه مسئله تغيير آن است». از دهه ۱۸۸۰ به بعد روشنفکران بسياري و از آن جمله مورخاني به مارکسيزم گرويدند تا در همدلي با جنبش Continue reading