فرانسه، آلمان و بریتانیا، روز شنبه ۲۷ دی، در بیانیهای مشترک ضمن ابراز «نگرانی عمیق» نسبت به اقدامات هستهای ایران تاکید کردند چنانچه جمهوری اسلامی خواستار «حفظ» توافق برجام است، باید تولید اورانیوم فلزی را فورا متوقف کند. در بیانیه مشترک تروئیکای اروپایی که نسخهای از آن در وبسایت وزارت خارجه آلمان منتشر شده است، آمده که «تولید فلز اورانیوم دارای پیامدهای بالقوه سنگین نظامی است» و این در حالی است که ایران «هیچگونه توجیه پذیرفتنی غیرنظامی» برای اقدامهای اخیرش ندارد.
این بیانیه میافزاید: «بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران موظف است به مدت ۱۵ سال از هرگونه اقدام در راستای تولید اورانیوم فلزی یا تحقیق و توسعه در زمینه متالورژی اورانیوم خودداری کند.»
بیانیه اعضای اروپایی برجام دو روز پس از آن منتشر میشود که آژانس بین المللی انرژی اتمی روز ۲۴ دی تایید کرد، جمهوری اسلامی فعالیت تحقیق و توسعه برای تولید اورانیوم فلزی به عنوان سوخت راکتور تحقیقاتی تهران را آغاز کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، ایران در همین روز به آژانس اطلاع داد که هیچ محدودیتی در فعالیتهای تحقیق و توسعه برای خود قائل نیست و «اصلاح و نصب تجهیزات مربوطه برای فعالیتهای تحقیق و توسعه» را در کارخانه تولید صفحه سوخت در تاسیسات هستهای اصفهان آغاز کرده است.
کاظم غریبآبادی نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته بازرسان آژانس از تاسیساتی که فرایند تولید اورانیوم فلزی در آن در جریان است، بازدید کردهاند. او گفته این نوع سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران تولید میشود.
این رآکتور در مرکز شهر تهران قرار دارد و بیش از پنج دهه پیش از سوی ایالات متحده آمریکا به ایران اهدا شده بود. ایران میگوید عمده کاربری این رآکتور در حال حاضر تولید رادیوداروها برای مصارف پزشکی است.
فرایند تولید اورانیوم غنی شده با خلوص ۲۰ درصد پس از آن مجددا در ایران آغاز شد که مجلس شورای اسلامی در مصوبهای دولت را ملزم به این کار کرد. دولت ایران منتقد این مصوبه مجلس بود اما جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفته است که آیت الله خامنهای رهبر این کشور در جلسهای که خود او، حسن روحانی رئیس جمهور و علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی حضور داشتند، گفت که این مصوبه باید اجرایی شود.
این مصوبه مجلس “قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران” نام دارد که دولت ایران را موظف به غنیسازی مجدد اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد کرده است. اورانیوم غنیشده با خلوص بالا کاربرد دوگانه در ساخت سلاح اتمی دارد و سرعت رسیدن به آن را در مقایسه با اورانیوم کمتر غنیشده افزایش میدهد.
به غیر از غنیسازی با خلوص ۲۰ درصد، قانون تازه مجلس ایران دولت را ملزم کرده در صورتی که جو بایدن، رئیس جمهور منتخب آمریکا در ماه اول ریاست جمهوری اش تحریم ایران را رفع نکند، از سطح بازرسیهای آژانس در ایران با توقف اجرای پروتکل الحاقی کاسته شود.
در پایان بیانیه مشترک فرانسه، آلمان و بریتانیا آمده است: «ما از ایران به تاکید میخواهیم تا این فعالیت را متوقف کند و اگر برای حفظ توافق (برجام) جدی است، هر چه سریعتر به پایبندی به تعهداتش در رابطه با توافق هستهای بازگردد.»
شرکای اروپایی برجام پیشتر گفته بودند آغاز غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم «تاثیر منفی جدی» بر تعهدات اعضای برجام خواهد داشت.
ایران در ژانویه سال ۲۰۱۹ نیز اعلام کرده بود که در صدد راهاندازی تاسیساتی برای تولید این ماده است اما تحت فشار آژانس در پاییز همان سال از این اقدام خودداری کرد.